อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ – เกาะพะงัน

ข้อมูลจากสำนักอุทยานแห่งชาติ, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ - เกาะพะงัน   (เปิด) (Than Sadet - Ko Pha - Ngan)

ที่ตั้งและข้อมูลทั่วไป
สถานที่ติดต่อ : 108 หมู่ 3 บ้านมะเดื่อหวาน ต.เกาะพะงัน อ.เกาะพะงัน จ.สุราษฏร์ธานี 84280

E-mail : thansadetkohphangannp@gmail.com

โทรศัพท์ : 094 784 4498

หัวหน้าอุทยานแห่งชาติ: นายสนธยา ปุรินทราภิบาล
ตำแหน่ง : นักวิชาการป่าไม้ปฏิบัติการ

อัตราค่าบริการเข้าอุทยานแห่งชาติ
ชาวไทย : ผู้ใหญ่ 20 บาท เด็ก 10 บาท
ชาวต่างชาติ : ผู้ใหญ่ 100 บาท เด็ก 50 บาท

**หมายเหตุ เมื่อชำระค่าบริการเข้าอุทยานแห่งชาติแล้วกรุณาพกบัตรค่าบริการติดตัว ขณะท่องเที่ยวในอุทยานแห่งชาติเพื่อการตรวจสอบ

ร้านค้าสวัสดิการ
ไม่มีร้านค้า ร้านอาหาร นักท่องเที่ยวควรจัดเตรียมไป

สัญญาณโทรศัพท์ในพื้นที่
1. บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติ : AIS, DTAC, TRUE
2. บริเวณน้ำตกแพง : AIS, DTAC, TRUE
3. บริเวณน้ำตกธารเสด็จ : TRUE

ในปี 2510 พระครูสุภัทรธรรมาภิรม (วิธูร ธรรมวโร) เจ้าอาวาสวัดราษฎร์เจริญ ตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้ริเริ่มก่อตั้ง “วนอุทยานน้ำตกแพง” ขึ้นในบริเวณน้ำตกแพง บ้านมะเดื่อหวาน ตำบลเกาะพะงัน โดยเห็นว่าพื้นที่ดังกล่าวมีความอุดมสมบูรณ์ มีน้ำตกสวยงาม มีสัตว์ป่าชุกชุม อยู่ใกล้ชุมชน และได้เริ่มมีชาวบ้านเข้าไปบุกรุกจับจองพื้นที่ พระครูสุภัทรธรรมาภิรมจึงได้ชักชวนพระ เณร และชาวบ้าน ตัดถนนเข้าไปที่ตัวน้ำตกแพงระยะทาง 1 กิโลเมตร โดยตกลงกับชาวบ้านยุติการบุกรุกบริเวณน้ำตกแพง ให้ช่วยกันอนุรักษ์แทนการทำลาย และในปี 2520 พระครูสุภัทรธรรมาภิรมได้มอบวนอุทยานน้ำตกแพง กลับคืนให้กับกรมป่าไม้ ในขณะนั้นเพื่อให้ประกาศเป็น “วนอุทยานน้ำตกแพง” สังกัดกองอุทยานแห่งชาติ

ในปี 2530 นายประทีป ทวยเจริญ สมาชิกสภาจังหวัดเขตอำเภอเกาะพะงันได้มีหนังสือถึงกรมป่าไม้ว่า พื้นที่ของเกาะพะงันซึ่งเป็นป่าสงวนแห่งชาติป่าเกาะพะงัน มีธารน้ำตก ป่าไม้ และสัตว์ป่าที่อุดมสมบูรณ์ สามารถที่จะพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวต่อไปในอนาคต จึงเสนอให้กรมป่าไม้ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ กองอุทยานแห่งชาติจึงให้หัวหน้าอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะอ่างทอง จังหวัดสุราษฎร์ธานี ไปทำการสำรวจเพื่อผนวกเป็นอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะอ่างทอง ผลรายงานการสำรวจสรุปได้ว่า พื้นที่ที่ทำการสำรวจบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่าเกาะพะงัน ได้รับการประกาศเป็นป่าสงวนแห่งชาติตามกฎกระทรวงฯ ฉบับที่ 1030 พ.ศ. 2526 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 100 ตอนที่ 206 ลงวันที่ 31 ธันวาคม 2526 ตั้งอยู่ในท้องที่อำเภอเกาะพะงัน ซึ่งเป็นเกาะอยู่ในทะเลอ่าวไทย มีสภาพป่าที่สมบูรณ์ เป็นป่าต้นน้ำลำธาร มีสัตว์ป่านานาชนิด และมีธรรมชาติที่สวยงาม เหมาะแก่การจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ มีพื้นที่ประมาณ 39.12 ตารางกิโลเมตร ซึ่งกองอุทยานแห่งชาติได้มีหนังสือเสนอกรมป่าไม้ให้ป่าไม้เขตสุราษฎร์ธานีส่งเจ้าหน้าที่เข้าตรวจตราดูแลพื้นที่ ไม่ให้มีการบุกรุกเข้าไปทำลายสภาพป่าเพื่อรักษาธรรมชาติอันสมบูรณ์ไว้

ต่อมาในปี 2532 กรมป่าไม้โดยกองอุทยานแห่งชาติได้สั่งการให้เจ้าหน้าที่มาดำเนินการสำรวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าเกาะพะงัน ป่าน้ำตกธารเสด็จ ป่าเขาลาดแก้ว ป่าเขาค่าย ป่าเขาตาหลวง ป่าเขาหินนก ป่าแหลมโพธิ์-แหลมกะทะคว่ำ และป่าเขาไฟไหม้ เพื่อเตรียมการประกาศเป็น “อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน” ซึ่งต่อมาได้มีการสำรวจเพิ่มเติมหมู่เกาะรอบๆ เกาะพะงัน พื้นที่ทั้งหมดประมาณ 28,116 ไร่ ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 123 เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2561

สถานที่ท่องเที่ยว
น้ำตกแพง
น้ำตกธารเสด็จ

ขนาดพื้นที่
26,895.04 ไร่

หน่วยงานในพื้นที่
ที่ทำการอุทยานแห่งชาติธารเสด็จ - เกาะพะงัน (น้ำตกแพง)
หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ธส.1 (ธารเสด็จ)

ลักษณะภูมิประเทศ
อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน ตั้งอยู่ในท้องที่ตำบลเกาะพะงัน ตำบลบ้านใต้ อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ห่างจากฝั่งจังหวัดสุราษฎร์ธานีประมาณ 80 กิโลเมตร ลักษณะภูมิประเทศทั่วไปเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อนทอดยาวตามแนวทิศเหนือ-ใต้ มีที่ราบตามหุบเขาและบริเวณอ่าวต่างๆ รอบเกาะ โดยมียอดเขาสูงสุด คือ ยอดเขาหรา มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 635 เมตร มีป่าเขาที่อุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญของเกาะพะงัน

ลักษณะภูมิอากาศ
สภาพภูมิอากาศโดยทั่วไปของเกาะพะงัน มีฝนตกเกือบตลอดปี ลักษณะอากาศโดยทั่วไปจัดอยู่ในเกณฑ์อบอุ่น โดยมีอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี ประมาณ 28 C อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดในเดือน พฤษภาคม ประมาณ 33 C ซึ่งเป็นช่วงที่มีอากาศร้อน อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุดในช่วงเดือนธันวาคมและเดือนมกราคม ประมาณ 24 C เป็นช่วงที่อากาศเริ่มเย็นตัวลง ปริมาณน้ำฝนตลอดปี ประมาณ 2,390 มิลลิเมตร เดือนกุมภาพันธ์ มีปริมาณน้ำฝนน้อยที่สุด ประมาณ 0 มิลลิเมตร เดือนพฤศจิกายนมีปริมาณน้ำฝนมาก ประมาณ 1,160 มิลลิเมตร

พืชพรรณและสัตว์ป่า
ในเขตอุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงันสามารถจำแนกชนิดของพันธุ์ไม้ออกได้ตามประเภทของป่าเป็น ป่าดงดิบชื้น มีพันธุ์ไม้ที่สำคัญได้แก่ ยาง ยูง ตะเคียน กระท้อน ขนุนปาน จิกเขา ตำสา นาคบุตร พิกุลป่า หว้า เหรียง หลาวชะโอน เป็นต้น สำหรับพืชชั้นล่างประกอบด้วย ไผ่ชนิดต่างๆ ระกำ หวาย เต่าร้าง ตลอดจนพืชชั้นต่ำที่อาศัยลำต้นหรือเรือนยอดของต้นไม้ขนาดใหญ่ หรือเกิดขึ้นร่วมกับไม้อื่นๆ เช่น กล้วยไม้ มอส เฟิน และเถาวัลย์ชนิดต่างๆ ป่าดงดิบแล้ง พบขึ้นปกคลุมตามไหล่เขา ตามร่องน้ำที่เป็นเขาหินเป็นส่วนใหญ่ มีเนื้อดินเป็นชั้นบางๆ จึงประกอบด้วยไม้ที่มีขนาดเล็ก ลำต้นไม่สูงมากนัก พันธุ์ไม้ที่สำคัญได้แก่ พลองใบใหญ่ รังเขา หัวค่าง เกด พลองตาเป็ด พลองกินลูก เจียด ชมัง หลงใหล ข่อยหนาม ตังหน มังตาล ยมหิน ยอป่า ฯลฯ
อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหลายชนิด สามารถจำแนกออกได้เป็น สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ประกอบด้วย กวางป่า หมูป่า ลิง ค่าง พญากระรอก กระแต อีเห็น ชะมด และหนูชนิดต่างๆ นก ประกอบด้วย เหยี่ยวรุ้ง นกออก นกเอี้ยง นกขุนทอง อีกา นกดุเหว่า นกกวัก นกกระปูดใหญ่ นกกระเต็น นกกางเขนดง นกกางเขนบ้าน นกเขา นกเขาเขียว นกปรอดคอลาย เป็นต้น สัตว์เลื้อยคลาน ประกอบด้วย เต่า ตะพาบน้ำ กิ้งก่า ตุ๊กแก แย้ จิ้งเหลน ตะกวด งูเห่า งูจงอาง งูเขียว งูเหลือม เป็นต้น สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก ประกอบด้วย กบ และเขียดชนิดต่างๆ และ ปลาและสัตว์น้ำอื่นๆ ประกอบด้วย ปลาดุก ปลาช่อน ปลาหมอ กุ้ง และปูน้ำตก ในท้องทะเลของอุทยานแห่งชาติน้ำตกธารเสด็จอุดมสมบูรณ์ด้วยปะการัง ปู ปลา และหอยชนิดต่างๆ เช่น ปลากระเบนจุดขาว ปลากระเบนราหู ฉลามวาฬ ปลาการ์ตูนอินเดียนแดง หอยนางรม หอยมือเสือ หอยร้อยรู หมึกกล้วย หมึกกระดอง หมึกสาย เต่าตะนุ และเต่ากระ เป็นต้น

การเดินทาง
รถยนต์ อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน อยู่ห่างจากตัวจังหวัดสุราษฎร์ธานีประมาณ 80 กิโลเมตร สามารถนำรถยนต์ลงเรือเฟอร์รี่ที่อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี ใช้เวลาเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมง ถึงท่าเรือท้องศาลา อำเภอพะงัน เลี้ยวซ้ายไปตามถนนท้องศาลา-โฉลกหลำประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงสามบ้านมะเดื่อหวาน เลี้ยวขวาไปตามถนนสุภัทรธรรมาภิรม ไปประมาณ 1 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติ บริเวณน้ำตกแพง

เรือ เรือนอน เป็นเรือโดยสารธรรมดาและขนส่งสินค้า เป็นแบบ 2 ชั้น จุผู้โดยสารประมาณ 160 คน เดินทางในช่วงกลางคืน จัดที่นอนสำหรับผู้โดยสารทุกคน มีบริการวันละ 1 เที่ยว ระยะเวลาเดินทางจากสุราษฎร์ธานี-เกาะพะงัน ประมาณ 8 ชั่วโมง เรือออกจากท่าเรือเกาะ เมืองสุราษฎร์ธานี เวลา 5 ทุ่มตรง

เรือเฟอร์รี่ เป็นเรือโดยสารและขนส่งสินค้าขนาดใหญ่ จุผู้โดยสารประมาณ 500 คน รวมทั้ง รถยนต์ รถบรรทุก ประมาณ 50 คัน มีบริการวันละ 4 เที่ยว (ไป-กลับ) เริ่มตั้งแต่ 07.00 น. ระยะเวลาเดินทางจากอำเภอดอนสักถึง ท่าเทียบเรือเกาะพะงัน ใช้เวลาประมาณ 3 ชั่วโมง

การเดินทางจากกรุงเทพฯ ไปเกาะพะงันโดย รถยนต์โดยสารปรับอากาศ ค่าโดยสาร1,557 บาท รถธรรมดา 758 บาท รถออกจากสถานีขนส่งสายใต้เวลา 19.50 น ถึงเกาะพะงัน 10.30 น.

สถานที่ท่องเที่ยว

จุดชมวิวโดมศิลา
ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติประมาณ 600 เมตร

ยอดเขาหรา
เป็นยอดเขาที่สูงที่สุดบนเกาะพงัน สูงจากระดับน้ำทะเล 635 เมตร เป็นจุดชมวิวที่สวยที่สุด อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติ ห่างจากที่ทำการฯ ประมาณ 6 กิโลเมตร

จารึกสามรัชกาล
บริเวณน้ำตกธารเสด็จ
เป็นก้อนหินที่มีประปรมาภิไธยของพระมหากษัตริย์ราชวงศ์จักรี สามพระองค์จารึกไว้ คือพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาล ปัจจุบัน

พลับพลาที่ประทับ รัชกาลที่ 5
ตั้งอยู่บริเวณน้ำตกธารเสด็จ ใกล้กับจารึกสามรัชกาล

จารึก ภปร
พระปรมาภิไธยย่อ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช ครั้งเสด็จประพาสน้ำตกธารเสด็จ เมื่อวันที่ 25 เมษายน 2505

ต้นยางนา ขนาดใหญ่ระหว่างทางขึ้นยอดเขาหรา

ดอกไม้สีสดใสในเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติน้ำตกแพง-จุดชมวิวโดมศิลา

สาวสนม
ดอกไม้ที่ชอบขึ้นที่ชื้นแฉะริมน้ำตกแพง

ลายน้ำทอง
พบมากระหว่างเส้นทางขึ้นยอดเขาหรา

คลองธารเสด็จ

น้ำตกพุสามปั้น
ชื่อน้ำตกชั้นหนึ่งของน้ำตกธารเสด็จ
ครั้งเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสน้ำตกธารเสด็จและพระราชทานชื่อไว้เมื่อร้อยกว่าปีที่ผ่านมา

จารึกปี่ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสน้ำตกธารเสด็จ

จุดชมวิวโดมศิลา

น้ำตกแพงน้อย

น้ำตกแพงใหญ่

น้ำตกธารน้ำรัก

จุดชมวิวโดมศิลา

ดงบัวแฉก

ดงโชน

อ่าวธารเสด็จ