อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ

ข้อมูลจากสำนักอุทยานแห่งชาติ, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ   (ปิด) (Khun Phawo)

ที่ตั้งและข้อมูลทั่วไป
สถานที่ติดต่อ : อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ ตู้ปณ.11 ต.สามหมื่น อ.แม่ระมาด จ.ตาก 63140

E-mail : Khunpawor@hotmail.com

โทรศัพท์ : 0 5557 7447
Facebook : อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ จังหวัดตาก

หัวหน้าอุทยานแห่งชาติ: นายประสาท กำเนิด
ตำแหน่ง : เจ้าพนักงานป่าไม้อาวุโส

อัตราค่าบริการเข้าอุทยานแห่งชาติ
ชาวไทย : ผู้ใหญ่ 40 บาท เด็ก 20 บาท
ชาวต่างชาติ : ผู้ใหญ่ 200 บาท เด็ก 100 บาท

**หมายเหตุ เมื่อชำระค่าบริการเข้าอุทยานแห่งชาติแล้วกรุณาพกบัตรค่าบริการติดตัว ขณะท่องเที่ยวในอุทยานแห่งชาติเพื่อการตรวจสอบ

ร้านค้าสวัสดิการ
ร้านค้าสวัสดิการ (ร้านอาหาร) เปิดบริการทุกวันเวลา 07.00 น - 21.00 น.

สัญญาณโทรศัพท์ในพื้นที่
บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติ : AIS, TRUE

ประวัติความเป็นมา
ด้วยกรมป่าไม้ได้พิจารณาแล้วเนื่องจากปัจจุบันพื้นที่ป่าบริเวณต่าง ๆ กำลังถูกบุกรุกทำลายและยึดถือครอบครองเป็นจำนวนมาก เพื่อเป็นการสนองนโยบายของรัฐบาล ในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของชาติที่มีความอุดมสมบูรณ์ไว้ให้คงอยู่ในรูปของอุทยานฯ จึงมีคำสั่งเมื่อวันที่ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2539 ให้ข้าราชการไปสำรวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ละเมา ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ระมาด และป่าสงวนแห่งชาติป่าสามหมื่น จังหวัดตาก เนื่องจากได้รับรายงานว่าสภาพป่าอุดมสมบูรณ์ประกอบด้วยทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญและมีค่า เช่น พันธุ์ไม้ ของป่า และสัตว์ป่านานาชนิด มีน้ำตกและทิวทัศน์ที่สวยงามเหมาะที่จะประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ ต่อมาวันที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2539 กรมป่าไม้มีคำสั่งให้ นายธารากร อุดมธรรม เจ้าพนักงานป่าไม้ ไปดำเนินการสำรวจจัดตั้งพื้นที่ป่าดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 และทำหน้าที่เป็นหัวหน้าอุทยานแห่งชาติแห่งนี้ด้วย ซึ่งปีต่อมา วันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ. 2540 กรมป่าไม้มีคำสั่งแต่งตั้ง นายอรรณพ บุญเต็ม เจ้าพนักงานป่าไม้ ไปทำหน้าที่หัวหน้าควบคุมพื้นที่ ที่จะประกาศเป็น อุทยานแห่งชาติแม่กาษา จังหวัดตาก

อุทยานแห่งชาติแม่กาษาได้มีหนังสือขอเปลี่ยนชื่อจากอุทยานแห่งชาติแม่กาษา เป็น “อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ” เพื่อเป็นการยกย่องพะวอ ซึ่งเป็นทหารกะเหรี่ยง ในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเป็นกษัตริย์ และพะวอได้รับการแต่งตั้งให้เป็นนายด่านแม่ละเมา ได้ต่อสู้เพื่อปกป้องเอกราชของชาติไทยจนตัวเองเสียชีวิต สำนักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติได้ตรวจสอบและพิจารณาแล้วเห็นชอบตามที่อุทยานแห่งชาติเสนอ โดยให้อุทยานแห่งชาติแม่กาษา เปลี่ยนชื่อเป็น อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ ตามที่อธิบดีกรมป่าไม้ได้พิจารณาลงนามอนุมัติ เมื่อวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2544 ต่อมากรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช มีคำสั่งแต่งตั้งให้นายประสาท กำเนิด เจ้าพนักงานป่าไม้ อาวุโส ทำหน้าที่หัวหน้าอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ เมื่อวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2546 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน

อุทยานแห่งชาติขุนพะวอได้รับการประกาศจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ลำดับที่ 115 ของประเทศไทย โดยประกาศลงในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 126 ตอนที่ 96 ก ลงวันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ.2552 มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในท้องที่อำเภอแม่ระมาดและอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก มีเนื้อที่ประมาณ 247,957 ไร่ หรือ 396.731 ตารางกิโลเมตร อีกทั้งอุทยานแห่งชาติขุนพะวอยังมีสภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์ เป็นผืนป่าบนเทือกเขาสลับซับซ้อน มีความชุ่มชื้นของป่าดงดิบที่ปกคลุมอยู่อย่างหนาแน่น ทำให้อุทยานแห่งชาติแห่งนี้มีทิวทัศน์ที่สวยงาม มีความหลากหลายทางธรรมชาติ และยังเป็นแหล่งต้นน้ำของลำห้วยหลายสาย เหมาะเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและผักผ่อนเป็นอย่างมาก

สถานที่ท่องเที่ยว
น้ำตกป่าหมาก
จุดชมพระอาทิตย์ตกดิน
น้ำตกห้วยกระทิง
ห้วยแม่ละเมา
น้ำตกขุนพะวอ

ขนาดพื้นที่
247,957.00 ไร่

หน่วยงานในพื้นที่
หน่วยพิทักษ์ฯ ที่ ขพ.3 (สามหมื่น)
หน่วยพิทักษ์ฯ ที่ ขพ.4 (เนินพิศวง)
ที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ
หน่วยพิทักษ์ฯ ที่ ขพ.1 (โกกโก่)

ลักษณะภูมิประเทศ
ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อนมีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางระหว่าง 350-900 เมตร ความสูงเฉลี่ย 750 เมตร เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของห้วยแม่ละเมา ห้วยลึก ห้วยพะวอ ห้วยแม่กาษา ห้วยแม่กึ๊ดหลวง และห้วยแม่จะเรา อันเป็นแหล่งต้นน้ำสำคัญไหลลงสู่พื้นที่เกษตรกรรมของอำเภอแม่สอด และอำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก

ลักษณะภูมิอากาศ
สภาพอากาศของอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ จัดอยู่ในภูมิอากาศที่มีฝนตกชุก เพราะได้รับอิทธิพลจากทะเลอันดามันทำให้มีฝนตกเป็นระยะเวลานาน สภาพอากาศคล้ายกับทางภาคใต้แถบทะเลอันดามันอากาศจะเย็นสบายตลอดปี แม้แต่ฤดูร้อนอากาศก็เย็นสบาย ในฤดูหนาวจะมีทะเลหมอกมากและลมแรง อากาศหนาวเย็นมากแทบไม่เห็นดวงอาทิตย์ตลอดวัน ซึ่งมีอุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปีประมาณ 25 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 1,676 มิลลิเมตรต่อปี

พืชพรรณและสัตว์ป่า
ทรัพยากรป่าไม้ในเขตอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ
เนื่องจากพื้นที่ป่ามีความอุดมสมบูรณ์และมีสภาพป่าหลายชนิดปะปนกันซึ่งมีทั้งป่าผลัดใบและป่าไม่ผลัดใบจำแนกได้ดังนี้

- ป่าดิบเขา (Hill Evergreen Forest)
ป่าดิบเขาเป็นป่าที่อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลตั้งแต่ 1,000 เมตรขึ้นไป ส่วนใหญ่อยู่บนเทือกเขาสูงทางภาคเหนือ ป่าดิบเขาในเขตอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ พบได้ทั่วไปบริเวณยอดเขา พันธุ์ไม้ที่ขึ้นอยู่ได้แก่ ก่อ สน ตุ้มแต๋น มะขามป้อม จำปีป่า สารภี นมนาง มะส้าน ทะโล้ ยมหิน ลูกเนียง เงาะป่า ละมุดป่า ขนุนป่า ไผ่หก เป็นต้น

- ป่าดิบแล้ง (Dry Evergreen Forest)
ป่าดิบแล้งในเขตอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ พบได้ทั่วไปบริเวณหุบเขาและริมลำห้วย มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 500 เมตร พันธุ์ไม้ที่พบได้แก่ ยาง ตะเคียน มะม่วงป่า ลำไยป่า มะไฟ มะเดื่อ ไทร ตะแบก เป็นต้น

- ป่าสน (Coniferous Forest)
ป่าสนในเขตอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ พบได้ทั่วไปบริเวณยอดเขาและสันเขาที่มีระดับสูงจากน้ำทะเลตั้งแต่ 200 เมตรขึ้นไป บางครั้งพบขึ้นปนอยู่กับป่าแดงและป่าดิบเขา พันธุ์ไม้ที่พบได้แก่ สนสองใบ สนสามใบ ก่อ รัก รัง เหียง เป็นต้น

- ป่าเบญจพรรณ (Mixed Deciduous Forest)
ป่าชนิดนี้พบมากในภาคเหนือของประเทศ ป่าเบญจพรรณในเขตอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ มักพบทางตอนกลางและทิศตะวันออกของพื้นที่ มีลักษณะเป็นป่าโปร่งประกอบด้วยต้นไม้ขนาดกลางเป็นส่วนมาก พื้นที่ป่าไม่รกทึบมีไม้ไผ่ชนิดต่าง ๆ และไม้สักขึ้นปะปนกัน นอกจากนี้ยังพบ ไม้แดง ประดู่ เติม รกฟ้า สมอพิเภก กระพี้เขาควาย กว้าว ซ้อ เป็นต้น ในฤดูแล้งต้นไม้ทั้งหมดจะพากันผลัดใบเพื่อลดการคายน้ำ

สัตว์ป่าที่อาศัยอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ
สัตว์ที่พบเจอมาก ได้แก่ หมี เก้ง หมูป่า ไก่ป่า กบ เม่น นิ่ม ตุ่น กระรอก อีเห็น บ่าง กระต่ายป่า ค้างคาว พังพอน งูเห่า งูจงอาง และนกชนิดต่าง ๆ รวมทั้งผีเสื้อและแมลงต่าง ๆ อีกด้วย ส่วนสัตว์ป่าที่พบเจอได้น้อย ได้แก่ เลียงผา เสือไฟ ชะนี นกกก เป็นต้น

การเดินทาง

รถยนต์
อุทยานแห่งชาติขุนพะวอมีระยะห่างจากตัวเมืองตากประมาณ 140 กิโลเมตร และห่างจากตัวเมืองแม่สอดประมาณ 50 กิโลเมตร สามารถเดินทางได้ 2 เส้นทาง ได้แก่
- เส้นทางที่ 1 จากตัวเมืองตากใช้เส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 จากตากผ่านอำเภอแม่สอดแล้วเลี้ยวขวาไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 105 จนถึงอำเภอแม่ระมาด แล้วเลี้ยวขวาไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1175 อีก 16 กิโลเมตร ก็ถึงอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ รวมระยะทางประมาณ 133 กิโลเมตร
- เส้นทางที่ 2 จากตัวเมืองตากใช้เส้นทางหลวงพหลโยธินถึงอำเภอบ้านตากแล้วเลี้ยวซ้ายใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1175 อีก 70 กิโลเมตร ก็ถึงอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ รวมระยะทางประมาณ 95 กิโลเมตร

ห้องน้ำ
ที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอมีห้องน้ำชายและห้องน้ำหญิงแยกจากกัน และมีเจ้าหน้าที่ดูแลรักษาความสะอาดอยู่ตลอดเวลา โดยมีให้บริการนักท่องเที่ยวจำนวน 5 แห่ง กระจายอยู่รอบๆ ซึ่งสามารถรองรับจำนวนของนักท่องเที่ยวได้เพียงพอ

บ้านพัก
บ้านพักที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ มีให้บริการจำนวน 4 หลัง ได้แก่ บ้านลูกเนียง ไผ่หก มังตาล และบ้านดงค้อ มีเต้นท์ขนาด 3 คน ให้บริการอีกจำนวนมาก

บ้านพักหน่วยพิทักษ์ฯ ที่ ขพ.4 (เนินพิศวง) มีให้บริการจำนวน 1 หลัง ได้แก่ บ้านเชิงผา

ลานกางเต้นท์
บริเวณลานกางเต้นท์ที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ

แท่นไม้ไผ่
แท่นไม้ไผ่สำหรับกางเต้นท์ เหมาะกับนักท่องเที่ยวที่ต้องการสัมผัสกับลมหนาวแบบเต็มๆ

แท่นไม้ไผ่
แท่นไม้ไผ่สำหรับกางเต้นท์ริมธาร สำหรับผู้ที่ชื่นชอบสายน้ำ

ทะเลหมอก
ความสวยงามของทะเลหมอกบริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ

ทะเลหมอก
ทะเลหมอกและความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติเป็นสิ่งที่อยู่คู่กัน นักท่องเที่ยวสามารถชมทะเลหมอกจากภาพได้ที่วัดพระธาตุดอยทีมู

พระอาทิตย์ตกดิน
พระอาทิตย์ตกดินที่วัดพระธาตุดอยทีมู ซึ่งห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ ประมาณ 5 กิโลเมตร ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก เพราะสามารถมองเห็นตัวเมืองแม่ระมาด

พระอาทิตย์ตกดิน
ความสวยงามของพระอาทิตย์ตกดินบริเวณลานกางเต้นท์

พระอาทิตย์ตกดิน
พระอาทิตย์ตกดินที่วัดพระธาตุดอยทีมู ซึ่งห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ ประมาณ 5 กิโลเมตร ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก เพราะสามารถมองเห็นตัวเมืองแม่ระมาด

กิจกรรมดูนก
รอบๆบริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอและเส้นทางไปน้ำตกขุนพะวอ จะมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติ นักท่องเที่ยวสามารถศึกษาพันธุ์ไม้และสามารถดูนก โดยการส่องกล้อง หรือดูด้วยตาเปล่าได้ มีนกแปลกๆหลายชนิดให้ดูมากมาย

น้ำตกขุนพะวอ
น้ำตกขุนพะวอเป็นน้ำตกที่มีความสวยงามมาก มีน้ำไหลตลอดปี สูงประมาณ 90 เมตร ทิ้งตัวลงมาจากที่สูง

น้ำตกขุนพะวอ
น้ำตกขุนพะวอห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ โดยการเดินเท้าประมาณ 2.8 กิโลเมตร เส้นทางเดินสะดวกและปลอด นักท่องเที่ยวทั้งชาติไทยและชาวต่างชาตินิยมเข้ามารับชมความสวยงามและเล่นน้ำอยู่ตลอด

น้ำตกขุนพะวอ
เนื่องจากทางเดินไปน้ำตกขุนพะวอเป็นสันเขา นักท่องเที่ยวสามารถมองเห็นทัศนียภาพตัวอำเภอแม่ระมาด และแวะชมวิวได้ตลอดทาง จากภาพจะเห็นฝืนป่าสีเขียวซึ่งแสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ :)

น้ำตกป่าหมาก
น้ำตกป่าหมากตั้งอยู่ ณ บ้านป่าหมาก ซึ่งห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ ประมาณ 40 กิโลเมตร มีความสวยงามมากมีน้ำไหลตลอดปี เป็นน้ำตกที่มีน้ำผุดออกมาจากหินแล้วไหลตกเป็นน้ำตก

น้ำตกป่าหมาก
ใต้น้ำตกป่าหมากมีถ่ำขนาดใหญ่ ซึกนักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปชมความสวยงามได้

ล่องแพที่ห้วยแม่ละเมา
ห้วยแม่ละเมาเป็นลำห้วยขนาดใหญ่ สองข้างลำห้วยมีสภาพป่าสมบูรณ์ สวยงาม มีน้ำไหลตลอดปี นักท่องเที่ยวสามารถล่องแพชมธรรมชาติได้

น้ำตกห้วยกระทิง
น้ำตกห้วยกระทิงตั้งอยู่ ณ บ้านห้วยกระทิงซึ่งห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอไปประมาณ 15 กิโลเมตร เป็นน้ำตกที่มีความสวยงาม มีน้ำไหลตลอดปี
เส้นทางเข้าสะดวกปลอดภัย

กิจกรรมการโรยตัว
การโรยตัวที่น้ำตกขุนพะวอและน้ำตกห้วยกระทิง เป็นอีกกิจกรรมหนึ่งที่เป็นจุดท้าทาย ความสูงผ่านแผ่นผาและสายน้ำตก

น้ำตกห้วยกระทิง
น้ำตกห้วยกระทิงตั้งอยู่ ณ บ้านห้วยกระทิงซึ่งห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอไปประมาณ 15 กิโลเมตร เป็นน้ำตกที่มีความสวยงาม มีน้ำไหลตลอดปี
เส้นทางเข้าสะดวกปลอดภัย

หมีควายดวงดี
นักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชมหมีควายดวงดีได้ที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ

สิ่งอำนวยความสะดวก ที่พัก และสถานที่กางเต็นท์
ที่พัก - เต็นท์ขนาด 3 คน
อื่นๆ - อาคารศูนย์บริการนักท่องเที่ยว
อื่นๆ - ที่ทำการอุทยานแห่งชาติ
ร้านค้า - ร้านอาหาร
ร้านค้า - ร้านค้าสวัสดิการ
ห้องประชุมสัมมนา - Meeting Room
ห้องน้ำ - ห้องน้ำชาย
ห้องน้ำ - ห้องน้ำหญิง